Tại sao bạn lại muốn du học Mỹ? Tôi chắc chắn rằng mỗi sinh viên Việt nam trước khi có kế hoạch đi du học đều tự đặt câu hỏi này và trả lời theo các hướng khác nhau.
Có thể vì nước Mỹ là nơi cư trú của tất cả các tinh hoa của nhân loại về tri thức nên du học Mỹ là một bước để mỗi sinh viên Việt nam có cơ hội tiếp xúc với một hoặc một vài tinh hoa đó để bồi bổ kiến thức cho mình. Một cách tiêu cực hơn, du học Mỹ là một mốt thời thượng và những ai đi học ở Mỹ về đều là những người thành đạt…
Nếu các bạn có câu trả lời tương tự như những suy nghĩ trên thì bạn nên xem lại quyết định du học của mình vì đó là những tư tưởng sẽ dẫn dắt bạn tới một kết quả tồi tệ khi du học Mỹ. Theo quan điểm của tôi, du học Mỹ là cách tốt nhất để phát huy hết được các khả năng tiềm ẩn của mỗi cá nhân và đó là yếu tố quyết định nhất đến sự thành bại của mỗi con người trong tương lai.
Giáo dục Mỹ – Nền giáo dục đề cao tính tự tìm tòi khám phá và tính khác biệt của mỗi cá nhân
Xa gia đình và quê hương là một trong những vấn đề của sinh viên Việt nam khi du học; tuy nhiên, có được một thời khóa biểu học khoa học để hiểu hết các kiến thức trong sách vở và theo kịp bạn bè trong lớp học ở Mỹ là một vấn đề còn lớn hơn những vấn đề khác. Mỗi buổi lên lớp là một cuộc chiến về tri thức thực sự. Thông thường, các giáo sư sẽ đưa tài liệu của chương học tiếp theo cho sinh viên đọc trước khi lên lớp và và yêu cầu của giáo sư là sinh viên phải đọc và hiểu các tài liệu này trước buổi học tiếp theo. Trong quá trình giảng dạy, các giáo sư ở các trường đại học Mỹ rất hiếm khi nói lại những vấn đề đã có trong các tài liệu mà họ đã đưa cho sinh viên và nhiệm vụ của các giáo sư là cung cấp những vấn đề cơ bản và khả năng mở rộng của chương học, môn học. Do đó, ở lớp học, sinh viên phát biểu và đưa ra ý kiến là chủ yếu, các giáo viên chỉ đóng vai trò là các “hướng dẫn viên”. Mỗi sinh viên sẽ có cách nhìn nhận vấn đề của chương học khác nhau và mỗi người phải đưa ra các quan điểm để bảo vệ cách nhìn nhận của mình. Các giáo viên sau khi quan sát và nghe các sinh viên trình bày quan điểm của mình, họ sẽ đưa ra quan điểm riêng của mình và tất cả các khía cạnh được thảo luận một cách rất sôi nổi. Các giáo sư sẽ không áp đặt quan điểm của mình mà chỉ đưa ra những ưu điểm và khuyết điểm của từng khía cạnh. Kết quả là, sinh viên nào không có đầy đủ các bằng chứng hoặc lý lẽ để thuyết phục các bạn sinh viên khác, sinh viên đó sẽ nhận được kết quả thấp. Do đó, đọc nhiều càng sách và tài liệu tham khảo – một công việc tốn rất nhiều thời gian và công sức – sẽ làm cho sinh viên tự tin hơn khi thuyết phục các bạn sinh viên khác đồng ý với quan điểm của mình và nhận được kết quả cao. Ngoài ra, một kỹ năng cần có của bất kỳ sinh viên nào là kỹ năng nhìn nhận vấn đề theo nhiều hướng khác nhau (cả mặt tích cực lẫn mặt tiêu cực) để làm cho sự vật hiện tượng rõ ràng hơn, cụ thể hơn.
Một yêu cầu của giáo dục đại học ở Mỹ là khuyến khích sinh viên khám phá những vấn đề mới và không đi theo lối mòn, đặc biệt là cấp học tiến sĩ. Những nghiên cứu của nghiên cứu sinh phải mở ra các hướng mới trong lĩnh vực mà nghiên cứu sinh quan tâm và việc sao chép y nguyên các nghiên cứu trước là một vấn đề bị cấm và bị phạt rất nặng. Khi các sinh viên làm đề tài nghiên cứu, các giáo sư hướng dẫn sẽ không áp đặt là anh phải làm đề tài này, không được làm đề tài kia mà sự lựa chọn của sinh viên là ưu tiên nhất. Khi sinh viên lựa chọn đề tài không thuộc lĩnh vực nghiên cứu, giáo sư sẽ giới thiệu hoặc mời giáo sư khác hợp tác để cùng hướng dẫn cho sinh viên.
Mỗi cá nhân sẽ tự đưa ra một mục tiêu học tập của mình và các trường đại học không can thiệp vào việc định hướng mục tiêu học tập của mỗi sinh viên mà các trường sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho sinh viên đạt được mục đích của mình. Ví dụ một số sinh viên trong quá trình học tập muốn tạm dừng một thời gian dài để đi kiếm tiền trang trải cuộc sống thì trường sẽ tạo điều kiện và sẽ có những ưu đãi khi anh trở lại trường để tiếp tục việc học. Ngược lại, đối với các sinh viên muốn rút ngắn thời gian học tập của mình, trường sẽ tạo điều kiện cho các bạn sinh viên đăng ký các lớp học buổi tối hoặc các lớp học hè để các bạn có thể ra trường theo đúng kế hoạch như sinh viên này đã đặt ra.
Phong cách sống Mỹ – một phong cách mang đậm tính cá nhân
Nếu bạn là một người không biết làm công việc bếp núc ở Việt nam thì tôi xin cam đoan với bạn là sau khi học ở Mỹ trong một khoảng thời gian, bạn sẽ trở thành chuyên gia về nấu nướng và sành ăn. Tại sao lại như thế? Nếu các bạn rủng rỉnh tiền để đi ăn nhà hàng ở Mỹ, bạn có thể phù hợp ngay với gà rán Kentucky, đồ ăn nhanh McDonald hay là Burger King – những bữa ăn còn khá xa lạ với phần lớn người Việt nam hay không? Nếu bạn có ít tiền, bạn có thể trả hơn $5 cho một bữa ăn trưa hoặc bữa ăn tối cho KFC, McDonald hay là BK – những món ăn phổ biến và rẻ ở Mỹ? Tôi chắc rằng câu trả lời sẽ là không. Như vậy giải pháp cho những vấn đề này là gì? Bạn hãy tự mình đi chợ mua những thực phẩm của châu Á và tự nấu nướng. Mặc dù mấy ngày đầu bạn có thể không nuốt trôi được thức ăn bạn nấu; tuy nhiên, theo thời gian, bạn sẽ tự điều chỉnh lượng muối cần thêm vào thức ăn hoặc bạn sẽ biết cách đổ nước vừa phải để cơm không bị nhão hoặc sống … để bạn có thể ăn hết được những thứ bạn đã mất công nấu và mất tiền để mua. Hoặc bạn sẽ sẵn sàng tự giặt và là quần áo của mình thay vì đưa ra các cửa hàng. Hay là bạn sẽ trở thành một thợ cắt tóc chuyên nghiệp để khỏi phải trả hơn $20 cho một lần đi cắt tóc…
Việc có một chiếc ô tô để đi lại ở Mỹ là một việc rất đơn giản và rất cần thiết như việc một người ở Việt nam cần một chiếc xe máy. Tuy nhiên, mỗi lần bạn đi thay dầu xe ở các cửa hàng sửa chữa ô tô thì bạn phải trả ít nhất $25 – một mức giá không hề rẻ chút nào nếu đem so sánh với chi phí mua thực phẩm mỗi tháng của một sinh viên bình thường. Và một cách sáng suốt nhất đó là bạn hãy tự mua hộp dụng cụ sửa xe ô tô, mua dầu máy (khoảng $10) cộng với những tư vấn của các thợ sửa xe trên youtube, bạn có thể tự thay dầu xe của mình và bạn sẽ tiết kiệm được $15. Hoặc là bạn đang đi trên đường nhưng bị xe bạn bị xịt lốp. Nếu bạn nhờ đến dịch vụ towing để đưa xe bạn về cửa hàng ô tô gần nhất, bạn sẽ phải trả một khoản tiền gần $100, sau đó với chi phí nhân công rất cao ở Mỹ (trung bình là $20-$30 một giờ), bạn sẽ phải trả thêm một khoản tiền tương tự cho thợ sửa xe. Một giải pháp khác là bạn sẽ tự mình thay lốp và như thế bạn sẽ tiết kiệm được gần $200. Mọi cá nhân đều có thể tự giải quyết được những vấn đề này; tuy nhiên, ở những môi trường khác nhau, sự đánh thức tiềm năng trong mỗi con người là khác nhau và Mỹ là môi trường để con người có thể thấy được những năng lực còn tiềm ẩn trong con người của mình.
Chơi thể thao ở Mỹ – nơi năng lực cá nhân được vinh danh
Môn thể thao phổ biến nhất ở Mỹ là môn bóng bầu dục (American Football) và mỗi tuần có những trận đấu Football diễn ra, không khí lễ hội bao gồm bia, đồ nướng, snack… tràn ngập ở nơi có đội bóng thi đấu. Thường thường mỗi đội bóng sẽ có 11 cầu thủ; tuy nhiên, người có vai trò quan trọng nhất của bất kỳ đội bóng nào là vị trí quarterback, và chất lượng chuyên môn của cầu thủ quarterback quyết định sự thành công hay thất bại của đội bong. Khi quarterback có bóng và chuẩn bị ném cho các cầu thủ ở tuyến trên ghi bàn, toàn bộ các cầu thủ ở vị trí defense sẽ tìm mọi cách để bảo vệ cầu thủ này khỏi sự tranh chấp của đối thủ – những người luôn tìm mọi cách để cướp quả bóng trên tay của quarterback. Thông thường, các cầu thủ quarterback là những người không có thể hình to lớn như các defenders; tuy nhiên, tầm nhìn, khả năng đọc trận đấu và khả năng ném bóng chính xác cho các cầu thủ phía trên ghi bàn – những năng lực cá nhân bẩm sinh hoặc do rèn luyện – đã đem lại cho họ sự tôn trọng của phần còn lại của đội bóng và sự vinh danh của khán giả. Đây là một tính cách Mỹ, một dấu ấn Mỹ và một phong cách Mỹ.
Du học Mỹ không phải vì đó là do mốt thời thượng hoặc là kỳ vọng được tiếp xúc với những Bill Gates hoặc những thiên tài khác mà du học Mỹ đó là giai đoạn để bạn tự khám phá ra năng lực tiềm ẩn của bản thân và từ đó dẫn tới việc bạn sẽ định hướng cho con đường tương lai của mình tốt hơn. Tương lai của bạn là do bạn , chứ không phải do một ai khác, quyết định; do đó, việc nhận thức được “bạn là ai?,” “bạn có những khả năng gì khác biệt so với người khác?”… sẽ là chìa khóa cho sự thành công của bạn, và Mỹ là nơi để bạn có thể hiện thực hóa được những giấc mơ của mình.
Tác giả: Nguyễn Thế Anh – Hội TNSV Việt Nam tại Washington DC