Theo Reuters, thị trường xuất khẩu toàn cầu của chuối trị giá 7 tỷ USD. Nếu Việt Nam muốn tham gia cùng các nhà sản xuất chuối hàng đầu thế giới trên một thị trường đang phát triển này, Việt Nam cần nhanh chóng hiện đại hóa sản xuất.
Đã có một số thảo luận về chuối gần đây. Ở Việt Nam, thành công vừa qua của việc trồng chuối chất lượng và xuất khẩu hoa chuối và lá chuối thu lợi cao từ xã Tân Long, Hướng Hóa, Quảng Trị, đã được ca ngợi như là một sáng kiến tốt của nông dân địa phương để xóa đói giảm nghèo.
Chuối là một trong những trái cây quan trọng và truyền thống nhất tại Việt Nam. Theo FAO, sản lượng thương mại hàng năm của chuối là chỉ hơn một triệu tấn. Con số này dường như nhỏ. Và số liệu thống kê nên đưa vào xem xét một số lượng lớn của chuối được trồng ở các nông trại, phục vụ nhu cầu sử dụng địa phương và gia đình.
Theo Reuters, thị trường xuất khẩu toàn cầu của chuối trị giá 7 tỷ USD. Nếu Việt Nam muốn tham gia cùng các nhà sản xuất chuối hàng đầu thế giới trên một thị trường đang phát triển này, Việt Nam cần nhanh chóng hiện đại hóa sản xuất. Theo Liên Hiệp Quốc, Uganda, Trung Quốc , Philippines, Ecuador, Brazil, Indonesia, Columbia, Cameroon và Tanzania là 9 quốc gia hàng đầu, lượng sản xuất tính gộp là 96 triệu tấn chuối hoặc hai phần ba tổng sản lượng thế giới.
Kể từ thông báo 10/3 tại Mỹ rằng Chiquita International sẽ mua một lượng cổ phiếu của Fyffes ở Ireland trị giá 1,07 tỷ $ để trở thành nhà cung cấp chuối hàng đầu thế giới, các phương tiện truyền thông kinh doanh vẫn còn tranh luận về những gì đằng sau chiến lược mua lại này và tác động như thế nào tới thị trường chuối toàn cầu. Đến 2014, sau khi sáp nhập, doanh thu gộp của Chiquita – Fyffes sẽ đạt khoảng $ 4,6 tỷ USD. Một số những cuộc thảo luận dường như nhận định sai lý do đằng sau sự sáp nhập Chiquita – Fyffes.
Thông thường, các lợi ích của việc sáp nhập kinh doanh hoặc mua lại (M & A) bao gồm: (1) loại bỏ cạnh tranh bằng cách mua lại một đối thủ cạnh tranh đe dọa, (2) tiếp cận nhanh các kỹ năng và kiến thức để đạt được lợi thế cạnh tranh thông qua đổi mới, (3) thâm nhập ngay các thị trường mới của các công ty được mua (4) nâng cao năng lực sản xuất để cung cấp sản phẩm đa dạng hơn và, (5) giảm chi phí hoạt động do quy mô sản xuất.
Tuy nhiên, việc sáp nhập của hai công ty nhập khẩu trái cây lâu đời nhất thế giới là phần nào bất bình thường do tính chất độc đáo của thị trường chuối. Việc sáp nhập Chiquita – Fyffes không có mở rộng thị trường trong tương lai gần. Từ lâu, Chiquita và Fyffes đã thiết lập thị trường địa phương của mình ở các nước khác nhau. Chiquita xuất khẩu chuối chủ yếu sang Bắc Mỹ và châu Á. Fyffes phục vụ chủ yếu thị trường châu Âu. Qua việc sáp nhập, không có dấu hiệu rõ về cách mở rộng thị trường xét trên thực tế về mạng lưới phân phối đã được thiết lập hiện có.
Một lợi ích điển hình khác của M & A là khả năng sáp nhập để tăng giá. Điều này có thể không được dễ dàng trong kinh doanh chuối. Người tiêu dùng xem chuối là một loại trái cây phổ biến và rẻ tiền. Nếu họ sẵn sàng trả nhiều tiền hơn, họ sẽ chuyển sang mua táo, cam và lê. Mặc dù trên thực tế nhu cầu về chuối được dự đoán sẽ tăng 5 % trong năm nay, đó vẫn sẽ là một thách thức đối để bán chuối với giá cao hơn. Nhận biết sự mong đợi giá thấp của các cửa hàng tạp hóa, các siêu thị khổng lồ có quyền kiểm soát mạng lưới phân phối thực phẩm đang sử dụng sức mua địa phương để ngăn chặn các nhà nhập khẩu như Chiquita tăng giá.
Với giá chuối được đặt thấp bởi các siêu thị khổng lồ, các nhà nhập khẩu như Chiquita và Fyffes có thể đến lượt mình buộc nông dân bán chuối với giá thấp hơn. Nhưng chiến lược này có những hạn chế. Giá đã rất thấp. Và với sự gia tăng số lượng sản xuất, các chủ nông trại đang ngày càng cảm thấy áp lực từ công đoàn lao động đòi tăng lương cho công nhân.
Phải đối mặt với tất cả những thách thức và triển vọng lợi nhuận thấp từ mặt hàng dễ hư hỏng, chiến lược kinh doanh hợp lý nhất cho các nhà xuất khẩu chuối để tăng tỷ suất lợi nhuận thấp hiện nay sẽ là giảm chi phí hoạt động. Điều này dường như là động lực chính đằng sau các thỏa thuận Chiquita – Fyffes. Do chuối được trồng tại các địa điểm khác nhau cách xa hàng ngàn cây số đến các điểm tiêu thụ cuối cùng, chi phí hậu cần là không nhỏ. Sản xuất tại nhiều điểm. Kiểm soát chất lượng tại các môi trường kinh tế rất khác nhau. Đóng gói một loại trái cây dễ hư hỏng. Tồn kho tại nhiều địa điểm trước khi đến thị trường. Vận tải toàn cầu và trong nước. Kiểm tra thực phẩm nghiêm ngặt. Lập kế hoạch phân phối phức tạp. Các hoạt động này gia tăng chi phí đáng kể cho giá chuối. Với hoạt động kinh doanh ở 70 quốc gia và 180 triệu hộp chuối mỗi năm, chi phí hậu cần sẽ có khả năng tăng và củng cố để cắt giảm chi phí có vẻ là một chiến lược để tồn tại.
Với việc sáp nhập, Chiquita – Fyffes sẽ có thể tiếp tục chuẩn hóa toàn mạng lưới dây chuyền cung cấp để cắt giảm chi phí. Banana Link, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Vương quốc Anh, ủng hộ cho thương mại bền vững của chuối, cho rằng việc sáp nhập có thể buộc nông dân trồng chỉ có một loại chuối. Với việc sản xuất một loại chuối duy nhất – có thể sẽ là Cavendish – việc sản xuất hàng loạt, đóng gói, lập kế hoạch và vận chuyển sẽ được tối ưu hơn, do đó chi phí có thể được giảm đáng kể. Như vậy, tác động quan trọng có thể của việc sáp nhập là tăng lợi nhuận thông qua một quá trình hiệu quả hơn từ sản xuất đến phân phối. Người tiêu dùng sẽ có thể tiếp tục mua chuối với giá rẻ. Tuy nhiên, họ có thể chỉ có một loại chuối để thưởng thức! Nhà đầu tư có vẻ thích ý tưởng này. Ngay sau khi thông báo sáp nhập, cổ phiếu Fyffes tăng 46% và Chiquita 11%.
Việt Nam đang công nghiệp hóa ngành nông nghiệp. Để gia nhập với các quốc gia xuất khẩu chuối, nông dân Việt Nam cần chuẩn bị để trồng loại chuối mà các nhà nhập khẩu toàn cầu quan tâm đến mua. Để phát triển toàn cầu, những nông dân trồng chuối từ các tỉnh sản xuất chính như Đồng Nai, Cần Thơ, Sơn Trang, Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre và Vĩnh Phú nên thiết lập một dây chuyền sản xuất hàng loạt hiện đại để đảm bảo chất lượng tốt nhất ở mức giá thấp nhất có thể. Động thái của Chiquita mua lại Fyffes nhấn mạnh tầm quan trọng của chiến lược thiết lập một chuỗi cung ứng toàn cầu hiệu quả cho các sản phẩm nông nghiệp.
Song song với đó, và để phản ánh một loạt các loại chuối trong ẩm thực Việt Nam hàng ngày, các nhà sản xuất chuối từ các tỉnh như Tân Long ở Hướng Hóa, Quảng Trị, nên tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm để tìm kiếm một thị trường ngách mà các công ty khổng lồ như Chiquita – Fyffes, Dole Food và Fresh Del Monte Produce, sẽ không có khả năng cạnh tranh. Chiến lược sản xuất hàng loạt giá thấp? Chiến lược đa dạng các sản phẩm cao cấp? Một tin vui là những người sản xuất chuối Việt Nam có thể làm cả hai, nếu họ muốn.
GS. Tùng Bùi
Giám đốc Chương trình Vietnam EMBA, Đại học Hawaii
www.shidler.hawaii.edu/vietnam
NEWS BRIEF & COMMENT
March 30, 2014
The Chiquita-Fyffes Merger: Should Vietnamese banana farmers adopt mass production or product diversification?
There has been a bit of discussion about bananas lately. In Vietnam, the recent success of growing quality bananas and the export of high-yield banana flowers and leaves from the commune of Tan Long, Huong Hoa, Quang Tri, have been praised as a successful initiative by local farmers to reduce poverty. Bananas are one of the most important and traditional fruits in Vietnam. According to the FAO, annual commercial production of bananas is just over one million tons. This number seems small. And statistics should take into account the large number of additional bananas grown by family farms in small production outputs, for local and family use. According to Reuters, the global export market of bananas is worth $7 billion. If Vietnam wants to join the world’s top producers of bananas for a share of this growing market, it has to quickly modernize its production. According to the United Nations, Uganda, China, Philippines, Ecuador, Brazil, Indonesia, Columbia, Cameroon and Tanzania are the top 10 nations that collectively produce 96 billion tons of bananas or two-thirds of total world’s production.
Since the announcement on March 10 in the U.S. that Chiquita International is going to do a stock purchase of Fyffes in Ireland for $1.07 billion to become the top world supplier of bananas, the business media is still debating about what is behind the acquisition strategy and what will be the impact on the global banana market. By 2014, after the merger, the combined revenues of Chiquita-Fyffes will be around $4.6 billion. Some of these discussions seem to misread the main reason behind the Chiquita-Fyffes merger.
Typically, benefits for a business merger or acquisition (M&A) include: (1) elimination of competition by buying a menacing competitor; (2) quick acquisition of skills and knowledge to gain competitive advantage through innovation; (3) instant access to new markets offered by the purchased firm (4) combined production capacity to offer more diversified products and; (5) reduced operational costs through economies of scale.
However, the merger of two of the world’s oldest fruit importers is somehow out of ordinary because of the unique nature of the banana market. In the Chiquita-Fyffes merger, market expansion would not happen in the near future. For a long time, Chiquita and Fyffes have established their own local markets at different countries. Chiquita exports bananas mostly to North America and Asia. Fyffes serves primarily the European markets. By merging, there is no clear sign of how market expansion can be done given established existing distribution networks.
Another typical benefit of M&A is the ability of the merged company to increase prices. This might not be easy in the banana business. Consumers consider bananas as a common and cheap fruit. If they are willing to pay more, they will switch to apples, oranges and pears. Despite the fact that demand of bananas is predicted to increase by 5% this year, it would be still a challenge for sellers to sell bananas at a higher price. Acknowledging the low-price expectations by grocery shoppers, giant supermarkets who have control of the food distribution networks, use their local purchasing power to prevent importers such as Chiquita to increase prices.
With prices of bananas set low by giant supermarkets, importers such as Chiquita and Fyffes might try in turn to force farmers to sell their bananas at even lower prices. But this strategy has limitations. Prices are already very low. And with increased quantity of production, farm owners are increasingly feeling pressures from workers’ unions to increase the salary for their members.
Facing all of these challenges and the prospect of low profit margin from a perishable good, the only sensible business strategy for banana exporters to increase the currently low profit margin would be to reduce operational costs. This seems to be the key motivation behind the Chiquita-Fyffes deal. With bananas grown at different locations thousands of kilometers away from the final destinations, logistics costs are non-trivial. Production at many locations. Quality control at very different economic environments. Packaging of a perishable fruit. Inventories at many locations before reaching the markets. Global and domestic transportation. Stringent food inspection. Complex distribution planning. These activities add substantial costs to the price of the bananas. Likely, With business involving 70 countries and 180 million boxes of bananas each year, logistic costs will likely increase and consolidation to slash costs seems to be a strategy for survival.
With the merger, Chiquita-Fyffes will likely be able to further standardize its entire supply chain network to cut costs. Banana Link, a non-profit organization based in the UK that advocates for the sustainable trade of bananas, claims that the newly combined company could force farmers to grow only one type of banana. With the production of a single type of banana — likely the Cavendish —mass production, packaging, scheduling and shipping would be more optimal, thus costs can be reduced significantly. As such, the potential key impact of the merger would be to increase profit margin through a more efficient process from production to delivery. Consumers will be able to continue to buy bananas cheaply. But, they might just have only one type of banana to enjoy! Investors seem to like the idea. Immediately after the merger announcement, Fyffes stocks rose 46% and Chiquita 11%.
Vietnam is industrializing its agricultural sector. To join the nations of banana exporters, Vietnamese farmers should be prepared to adopt the type of banana that the global importers are interested in buying. To go global, banana growers from main production provinces such as Dong Nai, Can Tho, Son Trang, Tien Giang, Vinh Long, Ben Tre, and Vinh Phu should set up a modern mass production chain to ensure the best quality at the lowest possible price. The move by Chiquita to acquire Fyffes highlights the strategic importance of having an efficient global supply chain for agricultural products.
In parallel, and reflecting the long tradition of having a variety of types of bananas in Vietnamese daily cuisine, bananas from provinces such as Tan Long in Huong Hoa, Quang Tri, should continue to diversify their banana-based products to secure a niche market that giant companies such as the reunited Chiquita-Fyffes and the other two top producers, Dole Food and Fresh Del Monte Produce, will not be able to compete. Low-price mass production strategy? Diversified high-end product strategy? The good news is that Vietnamese banana growers can do both, if they want to.
Dr. Tung Bui,
Faculty Director of Vietnam Executive MBA, University of Hawaii