Hoàng Xuân Vinh sinh năm 1974, nhưng phải đến 25 năm sau anh mới theo sự nghiệp bắn súng chuyên nghiệp. Sau quãng thời gian công tác tại Trường sĩ quan Công binh, anh vào học tập tại Trường sĩ quan Lục quân. Năm 1994 tốt nghiệp, anh về Lữ đoàn 239 công binh tại Thường Tín, Hà Nội. Anh tham gia các giải bắn súng phong trào, đạt nhiều thành tích cao.

Năm 1999, Câu lạc bộ bắn súng quân đội xin Vinh về, cùng năm, anh được gọi vào đội tuyển quốc gia. Ngay năm 2000, Vinh mang về HCV, phá kỷ lục quốc gia súng ngắn hơi 10m nam. Các kỳ SEA Games liên tiếp từ năm 2001 đến năm 2015, mỗi kỳ Vinh trở thành một nỗi khiếp đảm với bất kỳ xạ thủ nào trong khu vực. Mỗi kỳ, luôn có ít nhất 1 HCV được Vinh mang về cho Tổ quốc.

Chúng tôi còn nhớ mãi đêm Hoàng Xuân Vinh thi chung kết Cúp bắn súng thế giới tại Mỹ ngày 29.3.2014, ai ai cũng lo lắng đến mất ngủ chờ kết quả từ Liên đoàn bắn súng Việt Nam, niềm sung sướng vỡ òa khi tên Hoàng Xuân Vinh được xướng lên giữa trời Mỹ, rạng sáng 30.3, anh giành HCV, xô ngã kỷ lục thế giới đang được lập bởi nhà vô địch Olympic 2008 người Trung Quốc.

Hoàng Xuân Vinh (giữa) trên bục nhận huy chương vàng chiến thắngQUANG TUYẾN

Và rạng sáng nay, người yêu thể thao nước nhà lại một đêm không ngủ vì Hoàng Xuân Vinh, tấm huy chương vàng đã khiến cả triệu người xúc động nghẹn ngào khi lần đầu tiên trong lịch sử, Quốc ca Việt Nam vang lên trên đấu trường Olympic.

Thành công nào không được xây dựng từ những thương đau. Ít người biết rằng, từ rất nhiều năm, trước các buổi tập, Hoàng Xuân Vinh được HLV Nguyễn Thị Nhung rèn cho một thói quen lạ: Hô to, “Tôi là VĐV giành huy chương vàng Olympic”. Câu nói lạ lùng ấy được Hoàng Xuân Vinh hô ròng rã bao nhiêu năm qua, và đến nay đã thành sự thật. Hoàng Xuân Vinh đã giành tấm huy chương danh giá ấy.

Con đường trở thành nhà vô địch Olympic của Hoàng Xuân Vinh không giản đơn. Anh từng nhiều lần nếm trải thất bại cay đắng do không làm chủ được cảm xúc, tất cả những ngày đã qua với Hoàng Xuân Vinh là chuỗi ngày tập luyện không mệt mỏi. Những giấc mơ ám ảnh hình viên đạn, cá nhân Vinh cũng có những bài tập riêng để anh đạt được sự tĩnh tâm tuyệt đối.

Giúp Vinh có được HCV ngoạn mục vừa qua chính là HLV Nguyễn Thị Nhung. Trưởng bộ môn bắn súng, HLV trưởng đội tuyển bắn súng quốc gia có nhiều bí quyết để giúp VĐV kiểm soát được bản thân. Giáo án HLV Nguyễn Thị Nhung cho Hoàng Xuân Vinh nhiều lần là những bài tập đứng yên tại chỗ, không cử động, không nói gì trong suốt hai tiếng.

HLV Nguyễn Thị Nhung (trái) và xạ thủ Hoàng Xuân Vinh chung niềm vui chiến thắngQUANG TUYẾN

Ngoài việc hô lớn “Tôi là VĐV giành huy chương vàng Olympic”, Hoàng Xuân Vinh phải thường xuyên tập luyện hết sức tập trung khi bên cạnh là HLV Nguyễn Thị Nhung nói lặp đi lặp lại về kỹ thuật. Nhiều lần, xạ thủ sinh năm 1974 phải ôm đầu hét lên “cô làm em đau đầu quá”. Tuy nhiên, chính những “thần chú” đó là một bí quyết để Hoàng Xuân Vinh chiến thắng mọi áp lực âm thanh, tiếng ồn xung quanh. Vào trường bắn, Vinh bỏ qua mọi tác động từ khán giả, trọng tài, anh chỉ biết đến bia đạn, khẩu súng và tiếng nói của lý trí.

Hoàng Xuân Vinh từng chia sẻ với chúng tôi, anh từng mất bình tĩnh đến mức chân run bần bật, mặt tái nhợt trước những lần bắn quyết định. HLV Nguyễn Thị Nhung đã cho Vinh một phương thuốc đặc biệt: Lúc căng thẳng, Vinh chỉ được nghĩ đến một điều duy nhất. Cơn căng thẳng qua đi, Vinh làm chủ được mình và có những đường đạn chuẩn xác. Điều “duy nhất” đó là gì, Vinh và cô Nhung chỉ tiết lộ khi anh “giã từ vũ khí”.

Vào giờ tập luyện là nghiêm túc và kỷ luật thép, ngoài đời Hoàng Xuân Vinh cởi mở, hài hước. Bạn bè Hoàng Xuân Vinh đều quý mến anh bởi cách nói chuyện dí dỏm, chẳng hề khô khan chút nào như người ta thường nghĩ về VĐV bắn súng.

Nhà riêng của Hoàng Xuân Vinh từng ở Gia Lâm, ngoại thành Hà Nội. Tuy nhiên gia đình mới chuyển về Cầu Giấy để tiện cho việc học của các con và việc làm của vợ. Hoàng Xuân Vinh thích san sẻ việc nhà với vợ, dạy các con học bài. Trải qua một tuổi trẻ nhiều niềm vui hơn nỗi buồn, Hoàng Xuân Vinh thấu hiểu được giá trị của những hạnh phúc đời thường.

Vợ chồng siêu xạ thủ Hoàng Xuân Vinh

“Tôi hai lần mồ côi mẹ”, anh từng kể cho chúng tôi bằng giọng trầm. Năm Hoàng Xuân Vinh 3 tuổi, mẹ anh lâm trọng bệnh, qua đời. Anh cùng một người em mới 1 tuổi được bố đưa về sống trong một căn nhà nhỏ ở phố Thụy Khuê, Hà Nội. Bố anh sau đó đi bước nữa, người mẹ thứ 2 rất yêu thương Vinh và em, nhưng ngay trước ngày cưới Vinh, mẹ cũng qua đời.

Đến với bắn súng bằng cả đam mê và gắn bó với nó suốt 17 năm qua, chưa một lúc nào Hoàng Xuân Vinh than thở về kinh tế, vật chất. Với Vinh, bắn súng cho anh tất cả những gì quý giá nhất đến tận bây giờ, vinh quang cho tổ quốc, hạnh phúc nghẹn ngào cho gia đình, những người bạn, người thầy đáng quý nhất trong cuộc đời.

Đại tá Hoàng Xuân Vinh sinh ngày 6.10.1974 tại Sơn Tây, Hà Nội. Từng công tác tại Lữ đoàn công binh 239 ở Thường Tín. 7 kỳ SEA Games liên tiếp kể từ năm 2001 cho đến 2015, mỗi kỳ anh giành ít nhất một HCV. HCĐ đồng đội nội dung 10 m súng ngắn nam tại Đại hội thể thao châu Á – ASIAD 2006; giành vé tham dự Thế vận hội Mùa hè 2012 tại London (Anh); HCV cá nhân 10 m súng ngắn hơi nam, HCĐ đồng đội tại giải vô địch bắn súng hơi châu Á 2012 (Trung Quốc); HCV 10 m súng ngắn hơi nam Cúp bắn súng thế giới – ISSF World Cup 2013 (Hàn Quốc); HCV và phá kỷ lục thế giới nội dung 10 m súng ngắn hơi nam tại Cúp bắn súng thế giới – ISSF World Cup 2014 (Mỹ) và nhiều giải thưởng lớn khác từ bắn súng.