Mở đầu cho loạt bài về chân dung các “thủ lĩnh” trẻ của hội sinh viên Việt Nam tại các tiểu bang tại Hoa Kỳ, sinhvienusa.org xin giới thiệu đến các bạn bài phỏng vấn với bạn Trần Ngô Đức Thọ, hiện đang là Chủ tịch hội Thanh niên Sinh viên Việt Nam tại Texas (Association of Vietnamese Students and Professionals in Texas _ AVSPTx) – Nhiệm kỳ: 2014-2016.
Thọ cũng là Chủ tịch hội Sinh viên Việt Nam tại Đại học Texas A&M (Vietnamese International Student Association _ VISA) (2014-2015) và Chủ tịch hội sinh viên Tiến sĩ ngành Khoa học vùng và đô thị (URSSO), Khoa kiến trúc cảnh quan và quy hoạch đô thị (LAUP), trường Kiến trúc, đại học Texas A&M (2014-2015).
Để có được cơ hội học tập tại Mỹ như hiện giờ, Thọ có thể cho biết quá trình mình chuẩn bị hồ sơ như thế nào?
Trần Ngô Đức Thọ: Mình thực sự bắt tay vào quá trình chuẩn bị hồ sơ đi học ở Mỹ sau khi tốt nghiệp đại học bằng việc tập trung học tiếng Anh cho kỳ thi TOEFL và GRE. Đây là 2 bài kiểm tra đòi hỏi thời gian chuẩn bị dài nếu muốn đạt kết quả tốt. Song song trong quá trình học tiếng Anh, mình bắt đầu tìm hiểu các thông tin về nước Mỹ, hệ thống giáo dục, các trường học, ngành học phù hợp cũng như các kinh nghiệm trong quá trình chuẩn bị hồ sơ từ các bạn và các anh chị đi trước.
Trong số các yêu cầu của hồ sơ xin học bổng nói riêng và hồ sơ xin học Cao học ở Mỹ nói chung, cá nhân mình nghĩ quan trọng nhất đó là bài luận và điểm các bài kiểm tra tiếng Anh. Thư giới thiệu và bảng điểm Đại học cũng là thành phần quan trọng trong hồ sơ xin học bổng đối các chương trình học cao học ở Mỹ. Để viết được một bài luận hay, ý nghĩa, tạo ấn tượng mạnh với người xét tuyển là một công việc cần nhiều thời gian chuẩn bị kỹ càng.
Hồ sơ xin học ở Mỹ đòi hỏi các ứng viên một sự chuẩn bị nghiêm túc với sự đầu tư rất nhiều về thời gian và công sức. Quá trình chuẩn bị hồ sơ với mình như một giai đoạn tự học, tự đào tạo. Nó không chỉ giúp mình hiểu ra nhiều điều quan trọng về ngành mình muốn theo học mà còn giúp nâng cao năng lực học thuật như đọc, viết, tranh luận, phân tính, tổng hợp, tìm kiếm…. Đây cũng chính là những kỹ năng đặc biệt quan trọng nếu muốn thành công trong các trường đại học ở Mỹ.
Nếu bạn mong muốn du học tại Mỹ hãy bắt đầu sớm bằng việc làm quen với các trang web, diễn đàn hỗ trợ việc apply du học như vietphd.org, vietabroader.org, sinhvienusa.org,…Hoàn thành các bài kiểm tra tiếng Anh theo yêu cầu cũng cần ưu tiên trước tiên do quá trình này đòi hỏi thời gian dài chuẩn bị. Đọc, xem thêm các bài báo, tin tức, video về chuyên ngành mình muốn apply trên các trang web của các trường đại học, hội nghề nghiệp, hay các tạp chí khoa học của Hoa Kỳ,… để giúp mình làm quen với các sự kiện, lĩnh vực chuyên ngành mà mình muốn theo học. Và cuối cùng đó là đừng coi quá trình chuẩn bị hồ sơ là một công việc bắt buộc phải làm mà hãy nhìn nhận đây là một cơ hội tuyệt vời để chuẩn bị tốt nhất cho những năm tháng học tập ở Mỹ.
Hiện tại bạn đang theo học ngành gì tại Mỹ? Sau khi học xong bạn sẽ ở lại hay trở về Việt Nam?
Trần Ngô Đức Thọ: Hiện tại mình đang làm nghiên cứu sinh chương trình Tiến sĩ về Khoa học vùng và đô thị (PhD in Urban and Regional Sciences) tại trường Kiến trúc, đại hoc Texas A&M, Hoa Kỳ (College Station, Texas) với trọng tâm nghiên cứu về chương trình nhà ở cho người thu nhập thấp ở Hoa Kỳ và các vấn đề xã hội có liên quan.
Quy hoạch đô thị là một ngành tương đối rộng bao gồm nhiều chuyên ngành hẹp như QH sử dụng đất, giao thông, nhà ở, thiết kế đô thị, biến đổi khí hậu và thiên tai,… Trường Texas A&M là đại học nghiên cứu do đó chương trình về quy hoạch đô thị thiên về hướng nghiên cứu chính sách và các tác động xã hội của quá trình thực hiện các quy hoạch cũng như các chương trình liên quan. Ở đây, chương trình đào tạo tập trung chủ yếu về trạng bị cho sinh viên lý thuyết chuyên ngành, kỹ năng sử dụng các phần mềm, công cụ quy hoạch trên máy tính cũng như tham gia vào các dự án quy hoạch thực tế. Ngành quy hoạch ở Mỹ nói chung tập trung vào các nghiên cứu dự báo về sự phát triển kinh tế, các tác động xã hội của quá trình quy hoạch đô thị cũng như tính tương tác cao của cộng động tham gia vào quá trình quy hoạch. Bản vẽ QH chỉ là khâu cuối cùng, sản phẩm của một quá trình nghiên cứu thực trạng, dự báo phát triển và sự tham gia của cộng đồng trong công tác quy hoạch.
Các sinh viên tốt nghiệp ngành quy hoạch đô thị có nhiều sự lựa chọn trong thị trường lao động ở Mỹ. Họ có thể làm tại cơ quan quy hoạch địa phương, các công ty tư vấn thiết kế, các tổ chức nghiên cứu chính sách phát triển hoặc các tổ chức phi chính phủ, cơ quan phát triển của Liên Liệp Quốc.
Dự định sau khi tốt nghiệp mình sẽ về Việt Nam làm việc trong lĩnh vực liên quan đến quy hoạch đô thị và phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp, có thể ở các viện nghiên cứu, cơ quan lập chính sách hoặc các trường đại học.
Bạn có thể kể đôi điều về hội sinh viên Việt Nam tại Texas?
Trần Ngô Đức Thọ: Texas là một trong những tiểu bang có diện tích rộng lớn nhất ở Mỹ. Với dân số người Việt vào khoảng hơn 200 nghìn người, Texas là tiểu bang có dân số người Việt đông thứ 2 tại Mỹ (sau tiểu bang California)
Hội Thanh niên Sinh viên Việt Nam tại Texas (Hội Texas) được chính thức thành lập và ra mắt vào mùa thu năm 2014. Hội Texas ra đời với mục đích tập hợp thanh niên, sinh viên Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc ở khắp các khu vực trên toàn bang. Tính đến nay, số lượng các trường có sinh viên Việt Nam tham dự Hội Texas vào khoảng 15 trường và tiếp tục mở rộng với thành phần đa dạng từ Cao đẳng cộng đồng, đến Đại học (công và tư) cũng như các cựu sinh viên đang sinh sống và làm việc khắp Texas.
Hội Texas và các Hội thành viên ở các trường trong bang thường xuyên tổ chức các hoạt động định kỳ như liên hoan chào mừng sinh viên mới, Trung Thu, Tết âm lịch, hay các hoạt động quảng bá văn hóa Việt Nam tại trường.
Đặc biệt, Hội Texas đã tham gia tổ chức 2 sự kiện quan trọng gần đây. Đó là Cuộc tuần hành phản đối Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép tại thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam vào trung tuần tháng 5 năm 2014 trước Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston. Mới đây nhất, Hội Texas đã tham gia quyên góp ủng hộ ngư dân Việt Nam gặp nạn trên biển khi đang đánh bắt ở ngư trường truyền thống. Số tiền 39 triệu VND trong tổng số 42 triệu VND của Quỹ ủng hộ ngư dân và biển đảo Việt Nam do các thành viên của Hội đứng ra thành lập đã được trao tận tay cho các ngư dân gặp nạn tại Việt Nam. Thông tin và hình ảnh của các sự kiện đã được đăng trên website của Hội TNSVVN tại Hoa Kỳ kịp thời và đầy đủ.
Với mối liên hệ thường xuyên và chặt chẽ với Lãnh sự quán Việt Nam tại Houton, Hội Texas đóng vai trò là cầu nối giữa sinh viên Việt Nam đang theo học với cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam tại Hoa Kỳ. Bên cạnh đó, Hội Texas còn trợ giúp các sinh viên ở Việt Nam đang có ý định du học hoặc sắp sang học thông qua việc giải đáp thông tin, giới thiệu về trường và các thông tin quan trọng khác.
Ban điều hành Hội Texas với các thành viên đến từ các khu vực khác nhau thường xuyên tổ chức họp định kỳ dưới hình thức online. Hiện tại bọn mình vừa hoàn thành hồ sơ đăng cai sự kiện Vòng tay nước Mỹ lần 3 năm 2015 với hy vọng sự kiện quan trọng của sinh viên toàn nước Mỹ sẽ được tổ chức vào mùa hè sang năm tại Austin, thủ phủ của Texas. Mong rằng thành phố này sẽ là nơi mang lại nhiều kỷ niệm đẹp cho các thành viên tham dự sự kiện.
Là thành viên ban điều hành Hội Texas, mình thấy rất may mắn khi được làm việc với các bạn sinh viên, thanh niên đầy nhiệt huyết và đầy lòng tự hào dân tộc. Mặc dù ai cũng rất bận rộn với công việc ở trường cũng như tại nơi làm việc nhưng mọi người luôn hỗ trợ nhau trong các hoạt động chung. Với sự ủng hộ của các bạn sinh viên Việt Nam khắp nơi trong bang Texas, các hoạt động của Hội luôn huy động được sự tham gia đông đảo của các bạn thành viên. Điều này là một sự khích lệ rất lớn cho bản thân mình nói riêng và các thành viên Ban điều hành Hội Texas nói chung trong việc tổ chức các hoạt động của hội.
Chương trình nghiên cứu sinh là một chương trình khó, đặc biệt là với sinh viên Việt Nam tại Mỹ, vậy bạn đã làm thế nào để vượt qua những khó khăn và để thích ứng với môi trường tại đây?
Trần Ngô Đức Thọ: Quy hoạch đô thị ở Mỹ là một ngành thiên về xã hội học do đó chương trình yêu cầu sinh viên đọc và viết khá nhiều. Cũng như các bạn sinh viên quốc tế, thời gian đầu mình khá vất vả khi hòa nhập vào môi trường học tập cường độ cao của chương trình cao học. Nhiều kiến thức các bạn sinh viên Mỹ đã quen thuộc thì bọn mình cần dành hàng giờ ở thư viện để đọc sách, nghiên cứu và tìm hiểu thêm trước khi có thể tham gia tranh luận trên lớp. Chỉ có cách làm việc chăm chỉ mới giúp các sinh viên quốc tế nhanh chóng hòa nhập vào môi trường học tập ở Mỹ.
Môi trường học tập ở Mỹ đề cao tính tự học của sinh viên, giáo sư chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn chung. Với chương trình cao học, trung bình 1 giờ học trên lớp sinh viên cần dành tối thiếu 3 giờ tự học để có thể hiểu hết các kiến thức cũng như các vấn đề liên quan trước khi làm bài tập, viết tiểu luận. Thường một môn học chỉ lên lớp 2-3 buổi 1 tuần, thời gian còn lại chủ yếu dành cho sinh viên tự học. Nếu có gì chưa hiểu hoặc cần hỏi thêm, sinh viên có thể email cho thầy hoặc đến văn phòng trao đổi trực tiếp. Giáo sư đại học Mỹ luôn có 1 khung thời gian nhất định trong tuần (gọi là office hours) chỉ dành để tiếp sinh viên.
Bên cạnh đó, mình thấy tính mở trong hệ thống giáo dục của Mỹ cũng rất quan trọng. Sinh viên không bị gò bó trong một vài cuốn sách hay tài liệu giáo sư cung cấp. Họ có thể tìm và sử dụng bất cứ nguồn tài liệu nào để phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu. Sinh viên thoải mái bày tỏ ý kiến cá nhân và bảo vệ ý kiến của mình thông qua các tài liệu dẫn chứng phù hợp.
Nếu có đôi điều để nhắn gửi các bạn đang có ý định du học tại Mỹ, bạn sẽ nhắn gửi điều gì?
Trần Ngô Đức Thọ: Mình chỉ có 1 lời khuyên cho các bạn có ý định du học tại Mỹ đó là đây sẽ là một trong những quyết định làm thay đổi cuộc đời của bạn theo hướng tích cực, hãy nỗ lực hết sức có thể và chúc may mắn!
Cảm ơn Thọ về cuộc trò chuyện, chúc Thọ luôn thành công trên con đường sự nghiệp của mình!
Một số thành tích của Thọ:
2007: Giải nhất cuộc thi thiết kế đô thị được trường Tokyo Metropolitan University và Đại học Kiến trúc Hà Nội tổ chức.
2010: Học bổng Thạc sĩ ngành Đô thị học tại trường Đại học tổng hợp Tokyo (the University of Tokyo) của Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản (MEXT)
2011-2013: Học bổng Fulbright chương trình thạc sĩ Quy hoạch đô thị tại Đại học Texas A&M của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ
2013-2014: Học bổng Tiến sĩ của Trung tâm Nhà ở và Phát triển đô thị (CHUD) và Trung tâm Giảm thiểu và Phục hồi tác động thiên tai (HRRC), Đại học Texas A&M
07/2014: Diễn giả tại Diễn đàn Kiến trúc của Viện kiến trúc Quốc gia với chủ đề:”Nhà ở cho người thu nhập thấp-bài toán và lời giải?”
Hạnh Nguyễn