Câu chuyện về cuộc đời J. D. Salinger sẽ rất khác khi bạn nhìn nó qua tác phẩm của ông.
Một lời khuyên tuyệt vời mà tôi nhận được khi xử lý tiểu sứ về J. D. Salinger, “Nghệ sĩ tẩu thoát”, đến từ Renata Adler, người từng trực tiếp làm việc với ông tại The New Yorker. “Tất cả những gì bạn cần biết đều nằm trong tác phẩm của ông”, bà nói. “Điều bạn cần làm là hiểu ông ta và tác phẩm của ông ta.”
Đã có nhiều tiểu sử và cả phim nói về J. D. Salinger và cuộc đời ông ấy khiến bạn cảm thấy dường như chẳng còn bí mật nào chưa được tiết lộ. Chỉ còn lại câu hỏi ông đã từng viết gì và liệu chúng ta biết được gì về ông là chưa được trả lời – và câu hỏi này vẫn chưa được trả lời.
Bí mật xung quanh chuyện ông đã làm gì trong rừng đã làm xao nhãng chúng ta khỏi một bí mật thú vị hơn xoay quanh bản thân ông và tác phẩm của ông: Sáng tác của ông đã gợi lên trong ta điều gì? Làm thế nào mà nó đạt được hiệu quả như vậy, và vì sao? Qua lăng kính của ông, tiểu tiết về cuộc đời Salinger trở nên vừa lạ mà vừa quen, như thể được viền thêm những đường nét và ý nghĩa mới. Sau đây là những điểm tôi cho là đáng chú ý.
- Cảnh mở đầu nổi tiếng trong Franny, khi Lane Coutell đứng lên với một chiếc áo khoác không cài cúc đọc lại thư của Franny trong ngày Yale Game, đã không diễn ra tại New Haven như mọi người tưởng vậy, mà ở Princeton, NJ. (Không một ai từng học Yale kể về một trận đấu tại sân nhà như trận “The Yale Game” đó). Chuyến tàu hoả mà Franny đã xuống tên là “The Dinky”.
- Khi còn trẻ ông thường ký các thư của mình với những cái tên đùa cợt. Tên mà ông thường sử dụng nhất là “Fitz Dudley”.
- Ông làm lễ Bar Mitzva muộn 1 năm, khi ông 14 tuổi. (Bar Mitzvah là một nghi lễ tôn giáo đánh dấu tuổi trưởng thành).
- Khi mối tình đầu của Salinger, Oona O’Neil, chia tay ông, ông hoặc không nhận được tin nhắn (bởi cô ấy chuyển tới Los Angeles) mà hoặc cũng không từ bỏ, tuỳ theo quan điểm của bạn. Ông thay vì đó lại tiếp tục viết những lá thư mùi mẫn mà Oona đã gợi ý cho bạn cô ấy Carol Sarayan hãy sử dụng mà gửi cho chồng mới của cô, William Saroyan, người trong cùng thời điểm đó viết thư cho Carol mỗi ngày và đề nghị cô trả lời. Vì thế mà Salinger bất dĩ trở thành Cyrano. Sự sử dụng sai mục đích của những lá thư này trở thành chủ đề của những sáng tác và cuộc đời Salinger. Salinger vẫn tiếp tục viết cho tới tận khi ông đọc được về chuyện lãng mạn của Oona với Charlie Chaplin trên báo.
- Nếu để ý có thể thấy tác phẩm của Salinger đặc tả quần áo của các nhân vật, ông có một người chị, Doris, có một gu thời trang giống trong miêu tả của truyện.
- Salinger nhận vai trong 2 vở kịch tại McBurney, nơi ông từng tham gia trong 2 năm đầu trung học, trước khi bị đuổi khỏi trường vì điểm quá thấp. Trong cả hai vở kịch ông đều đóng vai nữ.
- Salinger bán truyện ngắn cho The New Yorker khi ông 22 tuổi và phải tới tận khi ông 26 truyện mới được xuất bản. Đáng lẽ truyện đã được xếp lịch để xuất hiện trên số ngày 11 tháng 12 năm 1941, nhưng khi Cảng Pearl bị đánh bom vào ngày 7 tháng 12 thì toà soạn cho rằng nó không phù hợp lắm với thời đại mới.
- Biên tập viên từng cố vạch trần những nỗ lực tình dục không thành của Salinger từng được biết tới là “The Horney Avocado” ở văn phòng Time.
- Biên tập viên quan trọng nhất đối với Salinger là Gus Lobrano mà ít ai biết tới cho đến tận bây giờ.
Thomas Beller là tác giả cuốn sách J. D. Salinger: Nghệ sĩ tẩu thoát.
Dịch bởi Vân Đỗ
Bài gốc có thể xem tại đây.
