Nói đến giáo dục chắc hẳn nhiều người sẽ nhắc đến Harvard, nhưng có lẽ không nhiều người biết được những giai thoại xung quanh tên gọi của trường đại học danh tiếng này.
Trên trang web của Harvard viết “Tên gọi Harvard được lấy từ tên của người quyên góp đầu tiên, mục sư trẻ John Harvard của Charlestown. Sau khi qua đời vào năm 1638, ông ta đã hiến tặng một nửa bất động sản của mình cho Trường được thành lập vào năm 1636.”
Wikipedia còn mô tả chi tiết hơn: “Đầu tiên ngôi trường được gọi là “Trường đại học mới” hay “Trường đại học ở New Towne”, sau đó được đổi tên thành đại học Harvard vào ngày 13/03/1639. Nó được đặt tên sau khi John Harvard, một mục sư trẻ người Anh, hiến tặng cho Trường thư viện 400 quyển sách và 779 bảng (một nửa bất động sản của ông ta).”
Rất đơn giản, tên của đại học lừng danh này chính là tên của người đầu tiên quyên góp cho trường, chứ không phải tên của một nhà sáng lập, nhân vật nổi tiếng hay địa danh nào đó.
Ngày nay, tượng của John Harvard được đặt ở vị trí trang trọng trong khuôn viên của trường. Ngoài chuyện du khách luôn được mách rằng nếu sờ vào chân trái của John Harvard sẽ gặp may mắn, còn có một câu chuyện lý thú khác quanh bức tượng này.
Phương châm của đại học Harvard là “VERITAS”, tiếng La tinh có nghĩa là chân lý hay sự thật. Nhưng bức tượng John Harvard có đến ba điều không phải sự thật. Nói đơn giản đây là bức tượng của ba điều dối trá.
Trên bệ tượng ghi ba dòng chữ: John Harvard, Người sáng lập, 1938 (John Harvard, Founder, 1638). Tuy nhiên, trên thực tế, John Harvard không phải là người sáng lập; ngôi trường được thành lập vào năm 1636 chứ không phải 1938; và đây không phải là tượng thật của John Harvard mà gần 250 năm sau (năm 1884) nhà tạc tượng người Pháp Daniel Chester đã chọn một sinh viên của trường để làm mẫu cho bức tượng của mình.
Hơn một thế kỷ đã qua “Bức tượng của ba điều dối trá” vẫn được đặt ở vị trí trang trọng nhất trong ngôi trường lấy sự thật làm phương châm. Điều này có bất bình thường?
Bình Minh (st)
Ba điều dối trá nêu trên là sự thật thì nơi đã lấy sự thật làm chân lý thì sao lại phải thay đổi chúng. Nếu ba điều dối trá được điều chỉnh thì phải chăng đó lại là điều dối trá khác.
Nếu chẻ tóc làm tư, có thêm 1 điều “dối trá” nữa : “Sau khi qua đời vào năm 1638, ông ta đã hiến tặng một nửa bất động sản của mình cho Trường được thành lập vào năm 1636”. Ông Harvard không thể hiến tặng sau khi qua đời.. mà chỉ có thể hiến tặng trước khi qua đời nhé !! Hiến tặng bằng di chúc chẳng hạn . Và nhà trường được thừa hưởng phần gia tài sau khi ông ta mất .
Suy nghĩ cho vui, bảo rằng có 3 điều “dối trá” với bức tượng và dòng chữ John Harvard, Founder, 1638 .. tôi e là có tính cực đoan (như người Việt ta hay như vậy) .
Thứ nhất chữ Founder không nhất thiết có nghĩa chỉ một mình ông ta là người sáng lập mà có thể ông là một trong nhóm những người cùng sáng lập ra trường đại học này . Thứ 2, con số 1638 có gì bảo là năm sáng lập trường đâu ? Nếu là năm ông Harvard mất thì sao ? (ông ta mất vào 1638 đấy) . Thứ ba, khi dựng tượng vào hai trăm năm sau, chẳng lẽ đào xác ông ta lên để điêu khắc cho thật ? Phải chọn một người mẫu nào đó để tạc tượng theo và dựng đài tưởng niệm thì có gì “dối trá” đâu nào ? Có dối trá chăng nếu bức tượng mang tên.. John Ly Thuy , thí dụ thế :))
Bạn Trai Khom ơi, đây là câu chuyện làm quà mà hầu như du khách đến Harvard ai cũng được nghe và mọi người đều cười vui vẻ như một giai thoại vậy thôi. Do vậy, chắc là không có yếu tố đặc trưng riêng của người Việt ở đây đâu 😀
Thực ra còn một dị bản khác nói rằng mẫu tượng không phải là của một sinh viên mà là của ông chủ tịch tai tiếng nhất của Harvard. Tất cả những người khác đều được đặt tên cho các công trình hay con đường ở Harvard, riêng vị này thì không.
Để đỡ áy, Harvard đã chọn mẫu ông này làm tượng. Hình của ông này vẫn được thấy hàng ngày, nhưng tên của ông ấy thì không được nhắc đến để mọi người không phải nhớ đế những điều không hay ho.nn1