Chia sẻ với người dân vùng hạ du các tỉnh miền Trung đang oằn mình chống lũ, nhiều đại biểu quốc hội đã đưa vấn đề “trách nhiệm của thuỷ điện” vào chương trình nghị sự của Quốc hội sáng 19.11. Tuy nhiên, không ít đại biểu quốc hội đã tỏ ra thất vọng khi phó chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn thông báo bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng, người đứng đầu cơ quan chịu trách nhiệm chính về vấn đề thuỷ điện vắng mặt vì đi công tác với cấp trên.
Thông báo của Văn phòng bộ Công thương hôm qua cũng cho biết “theo chương trình công tác của Chính phủ, bộ trưởng bộ Công thương Vũ Huy Hoàng đi công tác nước ngoài. Trong thời gian trên, bộ trưởng uỷ quyền cho thứ trưởng Trần Tuấn Anh điều hành mọi công việc của bộ Công thương từ ngày 19 đến hết ngày 22.11.2013”. Thế nhưng, theo đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên), việc bộ trưởng bộ Công thương vắng mặt trong phần trả lời chất vấn là chưa làm tròn trách nhiệm với Quốc hội và là điều đáng buồn.
Trên diễn đàn Quốc hội, ông Học cho hay, ông đã từng hai lần chất vấn bộ Công thương về trách nhiệm trong xem xét khắc phục khó khăn của đời sống đồng bào vùng có dự án thuỷ điện. Nhưng cả hai lần, câu trả lời của bộ Công thương là “trách nhiệm thuộc về bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn”. Không hài lòng, ông Học đã đề nghị Quốc hội xem xét trách nhiệm của bộ Công thương trong việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn.
Bày tỏ quan điểm về trách nhiệm của thuỷ điện trong đợt lũ đang diễn ra ở miền Trung, ông Học nói: “Nếu có cơ sở cho thấy hồ thuỷ điện xả lũ không đúng thì phải quy trách nhiệm đến cùng vì đây là vấn đề gây thiệt hại cho dân rất nhiều”.
Tuy nhiên, theo ông Học, vấn đề là quy định cụ thể về vận hành liên hồ, xả lũ ở hồ chưa đầy đủ. Ngay cả với những hồ, liên hồ đã có quy trình rồi thì rất khó giám sát việc xả lũ có đúng quy trình không trong điều kiện mưa lũ. “Vì chưa có cơ quan nào đứng ra xác định lũ ở đồng bằng có phải do thuỷ điện xả lũ hay không nên rất khó phát hiện và cũng khó truy đến cùng”, ông Học thừa nhận.
Trong khi đó, đại biểu Đỗ Văn Đương và đại biểu Nguyễn Văn Phúc (Hà Tĩnh) đề nghị phải xử lý hình sự với việc thuỷ điện xả lũ bừa bãi, không thông báo cho dân. Ông Đương nói: “Không thể vì lợi ích nhỏ (chủ đầu tư lợi vài tỉ vì tích nước phát điện) mà hy sinh lợi ích lớn”. Còn ông Phúc thì cương quyết: “Không thể để thiệt hại mà không có ai phải chịu trách nhiệm”.
TRUNG ĐỨC
Đề nghị Chính phủ kiểm tra vụ vỡ hồ chứa titan
Phát biểu tại hội trường ngày 19.11, phó chủ nhiệm uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga bày tỏ lo ngại trước thông tin báo chí nêu về sự cố vỡ hồ chứa titan tại Bình Thuận ngày 18.11. Bà Nga nói: “Đây là việc theo tôi cử tri rất lo ngại và đại biểu quốc hội cũng rất lo ngại. Đây là sự kiện nghiêm trọng, chúng tôi đề nghị Chính phủ cho kiểm tra ngay, đánh giá nguyên nhân để nhanh chóng giải quyết. Đặc biệt là đánh giá để có giải pháp phòng ngừa, nhất là trong tình hình chúng ta khai thác bôxít hiện nay”.
Bên hành lang Quốc hội, trao đổi với báo chí, bộ trưởng bộ Tài nguyên và môi trường Nguyễn Minh Quang cho biết sẽ cho kiểm tra liên quan đến thông tin này. Tuy nhiên, ông Quang thừa nhận, vụ việc này thẩm quyền chủ yếu thuộc về địa phương, bộ chỉ trực tiếp kiểm tra các dự án bộ cấp phép, các dự án lớn, trọng điểm vì bộ không thể “ôm” hết. “Luật thanh tra hiện có vấn đề. Hiện nay tổ chức thanh tra chuyên ngành, như thanh tra khoáng sản, thanh tra môi trường – là những vấn đề cần phải làm thường xuyên thì không có, mà chỉ nằm rải rác trong những cuộc thanh tra khác”, ông Quang nói. Theo bộ trưởng Quang, tuyển titan thì dùng hoá chất “cũng ở mức độ” và chủ yếu dùng nước, không dùng nhiều hoá chất độc hại cao như tuyển bôxít nên bùn đào lên để khai thác titan, vì thế không đáng lo ngại như bùn đỏ bôxít.
Ông Quang cũng nói thêm rằng, quy trình khai thác bôxít rất chặt chẽ. “Nó có hồ lắng lọc và hồ dự phòng nữa. Tôi đã đến tận nơi là Nhân Cơ và Tân Rai. Bên cạnh đó hồ chứa nằm ở cao nguyên bằng phẳng song có lẽ mọi người nghe đến Tây Nguyên thì liên tưởng đến địa hình dốc như miền núi phía Bắc nên lo ngại”, ông nói.
CHÍ HIẾU
Theo Sài Gòn tiếp thị